Afscheid nemen
Afscheid nemen
Afscheid nemen van oude oplossingen
In het Engelse leger, las ik ergens, bedienen al meer dan 100 jaar drie soldaten één kanon. Eén om het doel te bepalen, één om het kanon in te stellen en één om de lont aan te steken. Als nuchtere Nederlander zou ik zeggen: laat die derde man iets anders doen.
Ontwikkelen betekent: stoppen met wat niet langer functioneel is. Kinderen die leren lopen, stoppen met kruipen. Ze nemen afscheid van het oude. Onderwijsorganisaties zijn niet goed in loslaten. Zo kom ik op scholen waar men gepersonaliseerd onderwijs tracht te realiseren binnen klassikaal aanbodgericht gehoorzaamheidsonderwijs. Een ingewikkelde combinatie voor zowel leerlingen als docenten. Dat leidt tot een hoop onduidelijkheid en organisatiedrukte, zonder dat het onderwijs er kwalitatief op vooruit gaat.
Waarmee stoppen?
Daarom is het goed om, alvorens iets nieuws in het onderwijs in te voeren, te bedenken waar je mee wilt stoppen. Dat begint met de vraag: ‘waarom doen we eigenlijk wat we doen?’ Onlangs verscheen Het Onderwijsvragenboek[1] waarin deze vraag wordt losgelaten op 21 vanzelfsprekendheden in het onderwijs. Zoals: Waarom tien-minuten-avonden? Waarom cijfers? Waarom jaarklassen? Waarom een harde overgang aan het eind van elk jaar?
Vasthouden en loslaten
Soms leidt de vraag waarom je doet wat je doet tot de conclusie dat je eraan wilt vasthouden. Wellicht in een andere, passender vorm. Maar vaak zijn er goede argumenten om ermee te stoppen. Dat is moeilijk als het gaat om een gewoonte die de kern uitmaakt van het werk van alle dag. Bijvoorbeeld de gewoonte om bij de beoordeling van leerlingen het gemiddelde als ‘het normaal’ te beschouwen. Er zijn goede argumenten om die gedachte los te laten. Dan kun je elke leerling weer zien als een uniek persoon. Dan hoef je de leerling niet langer te vergelijken met een niet bestaand, rekenkundig vastgesteld, gemiddeld resultaat. Als je stopt met gemiddelden als ijkpunt voor het beoordelen van leerlingen komt de uniekheid van elke leerling weer in het vizier.
Gezonde krachten in de onderstroom
Afscheid betekent opgeven van het vertrouwde en loslaten van zekerheden. Dat gaat samen met pijn en verdriet. Als je mensen daarbij ondersteunt kunnen zij zich makkelijker verbinden met het nieuwe. Erkenning en rituelen helpen daarbij. Dan kun je met elkaar delen wat je gaat missen, waar je opgelucht over bent en hoe je elkaar gaat ondersteunen.
Goed afscheid nemen vergroot de bereidheid om een nog onbekende toekomst binnen te gaan. Zo breng je gezonde ontwikkelingen teweeg in de onderstroom van teams en organisaties.
……………….
[1] Claire Boonstra, Claudette de Graaf- Bierbrauwer en Nanda Carstens, Het Onderwijsvragenboek. 2019, Amsterdam University Press
……………….
Zelf aan de slag met het realiseren van gezonde ontwikkelingen in de onderstroom van teams en organisaties?
Meld je aan voor de tweedaagse training:
Leidinggeven in de Onderstroom
Datum: 12 februari en 25 maart 2020
bij NSO-leiderschapsacademie.
Meer informatie en aanmelden
Ook in company:
stuur een mail
……………….
Meer lezen? In mei 2019 verscheen mijn boek: De kracht van niet-weten, ruimte voor ontwikkeling. Kijk hier voor een preview.
Direct bestellen? Kijk hier.