Leidinggeven vanuit de essentie

Sorry.

Vorige week ontving je van mij een blog die nog lang geen blog was. De boodschap had zó niet verstuurd moeten worden. Sorry daarvoor.

Wat ik wel wilde schrijven?

Veel leidinggevenden worstelen momenteel met dilemma’s. Daar wilde ik een blog over schrijven. Niet om ze op te lossen. Maar vanuit de vraag: hoe ermee om te gaan. Een actuele vraag, want moeilijk tijden zijn de kraamkamer van dilemma’s. Zo speelt momenteel op veel scholen het dilemma om aan de ene kant het onderwijs corona-proof te organiseren en aan de andere kant het verlangen om met je team verder te bewegen naar meer ontwikkelingsgericht onderwijs. Corona-proof organiseren leidt tot het bedenken en doorvoeren van regels, afspraken en protocollen. Dat staat persoonlijke aandacht voor elke unieke leerling/student en docent vaak in de weg.

Hoe om te gaan met dilemma’s?

In gesprekken en in intervisiebijeenkomsten merk ik hoe deze dilemma’s je gevangen kunnen houden in ronddraaiende gedachten van mitsen en maren. Neig je te besluiten voor optie A, dan leidt dat tot een heftig protest van optie B.

Zo tobde een leidinggevende met de vraag of hij een docent een vaste aanstelling zou geven of niet? Verlenging van de proefperiode was niet meer mogelijk. De tussentijdse beoordelingen waren niet écht goed en vooral gebaseerd op zijn functioneren in online lessen. De docent had, in coronatijd, weinig kansen gehad zich te verbeteren.
Als je met zo’n dilemma worstelt kan het helpen je even los te maken van de neiging om een keuze te moeten maken. Dat geeft ruimte om je te bezinnen op vragen als: waar draait het bij dit dilemma in essentie om, en wat vraagt dat van mij?

1. Je hoeft geen keuze te maken uit twee perspectieven
Een dilemma is de onrust en frustratie die je voelt als je gevangen raakt tussen twee perspectieven die je allebei betekenisvol vindt. De kunst is te zoeken naar een derde perspectief dat beide perspectieven omvat. Maak je dus los van de gedachte te moeten kiezen uit twee opdringerige keuzen. Dan komt er ruimte voor een perspectief of zelfs meer perspectieven die de andere twee overstijgen.

2. Bezin je op de vraag: waar draait het in essentie om?
Een dilemma houdt je gevangen in een werkelijkheidsdefinitie waar de oplossing niet gevonden kan worden. Beweeg dus naar een andere betekenislaag dichter bij de essentie. Bijvoorbeeld welke kernwaarden zijn vanuit het perspectief van school als gemeenschap hier in het geding? In dit geval was een vraag die de leidinggevende verder hielp: ‘ga in gedachten vier jaar verder, is dan jullie school als leergemeenschap sterker of zwakker geworden met deze docent?’

3. Stel jezelf de vraag: wat vermijd ik waardoor ik in het dilemma blijf hangen?
Een dilemma houdt je gevangen zolang je essentiële vragen niet onder ogen ziet.
In bovenstaande voorbeeld was de vraag die de leidinggevende verder hielp: ‘‘welke moed vraagt het dilemma van mij en wat ga ik blijkbaar uit de weg?”

………..

Leidinggeven vanuit de essentie

Wendy Zonneveld en ik organiseren drie vrijdagmiddagen ‘Leidinggeven vanuit de essentie’. Samen met de deelnemers gaan we op zoek naar nieuwe perspectieven voor leiderschapsvraagstukken. We onderzoeken op een systemische manier jouw leiderschap in jouw organisatie? Er is nog plaats…