Ontwikkelingsgericht leidinggeven
In onze tijd willen mensen zelf bepalen hoe zij hun leven inrichten, waar zij hun bijdragen aan leveren en hoe zij zich ontwikkelen. Zij willen daarbij wel geleid, begeleid en ondersteund worden, maar niet afhankelijk worden van anderen. We leven in en periode waar we afscheid nemen van de gehoorzaamheidssamenleving.
Echter organisaties, ook onderwijsorganisaties, zijn in de kern veelal nog ingericht als gehoorzaamheidsinstituten.In de beweging van aanbodgericht gehoorzaamheidsonderwijs naar ontwikkelingsgericht onderwijs moet daarom een aantal vragen worden beantwoord: hoe kun je bijdragen aan ontwikkeling van anderen zonder hen afhankelijk te maken en hoe kun je zó leidinggeven dat de ander verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen ontwikkeling en zijn bijdrage in de wereld?
Door te aanvaarden, dat je het antwoord niet weet, maar telkens opnieuw samen moet uitzoeken, creëer je vrije ruimte waarin mensen verantwoordelijkheid kunnen nemen. In mijn boek: De kracht van niet-weten, ruimte voor ontwikkeling onderzoek ik hoe je ontwikkelingsgericht kunt leidinggeven vanuit de kracht van niet-weten.
Een kerngedachte is dat ontwikkelingsgericht onderwijs vraagt om vrije ruimte in de ordening, vrije ruimte in gebeurtenissen en innerlijke vrije ruimte.
In die vrije ruimten kunnen mensen zich met elkaar verbinden om een betekenisvolle bijdrage teweeg te brengen. Dan komen de binnenwerelden van de docenten en de leerlingen tot leven: hun creativiteit, interesse en enthousiasme, hun bekwaamheden en betrokkenheid. En ook hun zorgen, afkeer en hun lamlendigheid. Dan vullen de vrije ruimtes zich met wat zich wil ontwikkelen.
Een kernkwaliteit van ontwikkelingsgericht leiderschap is het voor docenten en leerlingen mogelijk maken om te spelen in die ruimte. Door het spel van ruimte geven, ruimte nemen en ruimte laten geraffineerd te spelen, kun je eraan bijdragen dat leerlingen en docenten die vrije ruimte ontwikkelingsgericht gebruiken. En daar ook verantwoordelijkheid voor nemen. Dan kan het zo maar gebeuren dat veranderingen gebeuren.
Ontwikkelingsgericht leiderschap ondersteunt een gezonde dynamiek van ruimte geven, nemen en laten, waarin mensen zich kunnen begrenzen en zich met elkaar kunnen verbinden om iets teweeg te brengen dat betekenisvol is.
Je neemt ruimte als je zegt: ‘hier sta ik voor, dit zou ik graag met jou tot stand willen brengen, dit is wat ik graag bij wil dragen en hierin begrens ik mij’.
